انگل: قاعده کلی، تجربه اخلاق زیستی

شاید برای بعضی از ما این سؤال پیش اومده باشه که چرا انسان‌ها نیاز به اخلاق دارن؟  یا چرا اخلاق به وجود اومد؟؟ آیا اخلاق فقط برای ما انسان‌هاست؟

خوب دانشمندان زیادی در مورد این سؤالات نظر دادن. از زیست شناسان گرفته تا فلاسفه. فروید منشأ اخلاق رو از انرژی غرایز می‌دونه که باعث کنترل کردن و نظم دادن به غرایز میشه (سوپر ایگو) دورکیم هم قبل از فروید البته در جامعه شناسی تقریباً همین کارکرد رو برای اخلاق ذکر می‌کنه.

در مجموع نگاهی که اخلاق رو ریشه دار در زیست می‌دونه (ساختار گرایی) معتقد به اینه که اخلاق مختص انسانهاست تا خودشون، خودشون رو از بین نبرن.

خوب اگر یه لحظه تصور کنیم در جامعه اخلاق نباشه، خیلی دنیا ترسناک میشه.

اره ترسناک

خوب چرا ترس؟ ما انسانها کی میترسیم؟

دقت کردید در فیلم های ترسناک یه چیز مشترکه. اونم مرگه. یه جن، هیولا، ویروس، نفرین یا هر چیز دیگه به طور غیر مترقبه میاد و بووم آدمها رو می‌کشه. بله مرگ ترسناکه.

جایی که اخلاق نباشه باعث افزایش مرگ میشه و این ترسناکه. اون بده. رشته. میخواد یه طلسم باشه یا انگل باشه.

اما ما انسانها خودمون باعث مرگ میشیم. مثلا کشتن هم نوعانمون و این لزوما بد نیست حتی ممکنه برامون باعث افتخار هم باشه مثل فیلمهایی که یه گروه ویژه نظامی آمریکایی مثل ماست بقیه آدم بدها رو میکشن و فیلم مملو از افتخاره. البته توهمون فیلم ها هم اگر از شخصیت های مثبت داستان کسی کشته بشه فضای فیلم ناراحت کننده میشه یا حتی ترسناک.

ما انسانها حتی سایر موجودات رو هم میکشیم و این عادیه و حتی لذت بخشه. مثل کشتن و خوردن حیوانات و این معمولا بد نیست. خوب چرا؟ چه چیزی به ما این حق رو میده؟؟؟

این دقیقا مسئله ای است که انیمه انگل: قاعده کلی Parasyte: The Maxim به اون میپردازه.

سریال پر از صحنه های خشنه برای همین در دسته انیمه های ترسناک طبقه بندی میشه.

اما روند داستان به واکاوی این نکته میپردازه چون ما هوشمندیم و در نتیجه قوی تر از سایر موجودات هستیم به خودمون این حق رو میدیم که بکشیم و کار ما اصلا غیر اخلاقی نیست.

حالا اگر موجودی پیدا بشه که از ما باهوشتر باشه، از ما تغذیه کنه، سلاخی کنه و یا حتی به دنبال گوشت لذیذتری در میان انسانها باشه، آیا کار اون هم غیر اخلاقیه؟

قاعدتاً نه اما وقتی این انیمه جذاب و قوی نشون میده چطور یه مرد که به انگل آلوده شده همسر خودش رو میخوره یا والدین به بچهاشون حمله میکنن این جواب منفی چندان پذیرفتنی نیست.

دقیقا اینجا اوج این فیلمنامه است. یه تعارض اخلاقی. یعنی با زیر سوال بردن مهمترین اصل اخلاقی: «هر چه برای خود میپسندی برای دیگران هم بپسند». اگر بپذیریم که قدرت و برتری ما اجازه کشتن میده و این کار رو برامون درست جلوه میده اگر موجودی قوی تر از ما پیدا بشه چرا کار اون موجود برای ما غیر اخلاقی میشه؟ البته شاهکار سینمای ژاپن در اینه که ذره ذره با توصیف ما رو پیش می‌بره تا این موقعیت رو درک کنیم و البته باز ذره ذره تعارض ها رو در هر قسمت زیاد می‌کنه تا جایی که انگل ها هم اخلاق رو میپذیرن.

وقتی که این سریال مهیج رو نگاه میکنیم در نهایت با خودمون میگیم اصلا انگلی قدرتمند تر از ما وجود ندارد و این یه تخیل بود اما آیا بی رحمی ما نسبت به طبیعت، اینم تخیله؟

ژاپن چون کشور پیشرفته ای هست و مسایل زیست محیطی براش اولویت محسوب میشن طرح این مباحث براش جدیه. اونها مانند خیلی از کشور ها مانند آمریکا منابع نامحدود طبیعی ندارن برای همین باید و باید به نسل بعد از خودشون یاد بدن که از طبیعت محافظت کنند. چون نابودی طبیعت نابودی انسانهاست. خوب چه ابزاری بهتر از انیمه برای آموزش این مسئله؟